VRT  onderzoekt 'nieuwe stemmers'

Maandag 1 oktober 2018 — Politiek bewustzijn is belangrijk voor de democratie, maar lang niet alle jongeren zijn politiek goed geïnformeerd en gemotiveerd. Dat blijkt uit een onderzoek van de VRT Studiedienst in samenwerking met het onderzoeksbureau Indiville en met academisch advies van de KU Leuven.  Het onderzoek werd uitgevoerd bij ‘first voters’: jongeren die op 14 oktober voor het eerst naar de stembus trekken.

VRT NWS gaat vanaf vandaag dieper in op de resultaten van het onderzoek en wil daarnaast ook een antwoord bieden op de nood aan informatie van jongeren. 

Ook MNM en Studio Brussel doen extra inspanningen om jongeren warm te maken voor de verkiezingen.  Ketnet richt zich in Karrewiet dan weer op de kiezers van morgen. Al die informatie wordt ook gebundeld op de website van VRT NWS.

Het onderzoek van de VRT Studiedienst peilde naar de interesse in politiek, de politieke kennis en attitudes, de thema's die de 'first voters' belangrijk vinden en de manier warop ze die weerspiegeld zien in de partijprogramma's. Voor het onderzoek werden in de loop van de maand mei 868 jongeren tussen 18 en 22 jaar bevraagd uit alle Vlaamse provincies, mannen en vrouwen, nieuwe en autochtone Vlamingen, studenten (diverse opleidingen) en andere, in verschillende woonsituaties.

Enkele resultaten:

• Ongeveer de helft van de ‘first voters’ (46%) is erg/redelijk geïnteresseerd in politiek, de andere helft (54%) is dat niet of nauwelijks.
• Nieuwe Vlamingen zijn meer geïnteresseerd in politiek (57%) en zijn het meest politiek of maatschappelijk actief (35% tegen 19% globaal)
• De helft van de ‘first voters’ (51%) laat het koud dat ze voor het eerst mogen gaan stemmen. De helft (48%) gelooft ook niet in de impact van zijn/haar stem.
• Een kwart van de ‘first voters’ (26%) gelooft niet dat democratie de beste staatsvorm is voor België.

• Slechts de helft van de ‘first voters’ wist op het moment van het onderzoek in mei dat we in oktober gemeenteraadsleden verkiezen en maar 12% wist exact wat we dan wel en niet verkiezen.
• Meer dan de helft (53%) weet niet wie zijn/haar burgemeester is of tot welke partij hij/zij behoort (54%).  
• Twee derde van de ‘first voters’ (66%) vindt dat politici alleen aandacht hebben voor wat mensen denken wanneer er verkiezingen op komst zijn.
• De helft (51%) van de ‘first voters’ meent dat ze geen inspraak hebben in wat de politiek doet, al denkt 68% zelf een goed beeld te hebben van de belangrijke maatschappelijke thema’s.
• Slechts 17% zou zeker gaan stemmen indien de opkomstplicht niet bestond.
• Twee op de drie ‘first voters’ wist op het moment van het onderzoek in mei nog niet op wie hij/zij zou stemmen. Een derde wist bovendien niet welke partij het best aansluit bij hun eigen overtuigingen.
• Milieu, veiligheid, armoede en migratie zijn de belangrijkste thema’s waar ‘first voters’ mee bezig zijn.
• Belangrijkste informatiebronnen van de ‘first voters’ zijn de ouders, sociale media, websites van de partijen zelf en televisienieuwsuitzendingen.

Ivan De Vadder licht de belangrijkste resultaten van het onderzoek toe in een explainer-video op vrtnws.be. Hij maakt daarin ook een vergelijking met de interesse en de kennis over verkiezingen en politiek bij de rest van de bevolking.  

VRT NWS legt de resultaten ook voor aan jongeren zelf. Reporters Yousri Mekroum en Louise Hoedt trokken in Aalst en Mechelen de straat op. Waarom vinden jongeren verkiezingen saai? En waarom wantrouwen ze politici? 

De VRT wil jongeren helpen om de politiek en de verkiezingen beter te begrijpen. Een overzicht:

VRT NWS heeft speciale uitlegfilmpjes gemaakt onder het label van KLAAR. Dat zijn filmpjes over de actualiteit die normaal alleen beschikbaar zijn via specifieke kanalen voor het onderwijs, maar deze keer worden ze ook gepubliceerd op de website en de sociale media van VRT NWS.  Ze bieden een antwoord op vragen zoals:

• Een democratie: wat is dat?  (met Ivan de Vadder)
• Onze staatsstructuur helder uitgelegd. (met Ivan de Vadder)
• De gemeente. Wat doet een gemeente eigenlijk? Wie is baas van de gemeente en hoe wordt zo’n gemeente bestuurd? (met Ihsane Chioua Lehkli)
• De provincie. Wat doet een provincie? Wie is de baas van de provincie? En ook: wordt al lang geopperd dat de provincie kan afgeschaft worden. Zit dat er in? (met Pieterjan De Smedt)

MNM publiceert op 1 oktober een online KiesKaart, waarop voor elke gemeente de specifieke partijpunten rond jongeren te raadplegen zijn. Per gemeente kan de gebruiker ook doorklikken naar de partijwebsite.

Via het online platform jijkiest.be gaat VRT NWS na wat de burgers in Vlaanderen en Brussel zelf op de politieke agenda willen zetten in aanloop naar verkiezingen. Uiteraard zijn daar ook voorstellen bij van jongeren. MNM geeft aan het jonge publiek de ruimte om hun verhaal te komen vertellen in De Grote Peter Van de Veire Ochtendshow, Planeet De Cock of Generation M. Meteen kunnen politici ook reageren op de voorstellen.

Tom De Cock kiest voor een lokale aanpak in Planeet De Cock. Wie zijn de opvallendste (jonge) kandidaten tijdens deze verkiezingsronde? Hoe moet je eigenlijk gaan stemmen? Wat mogen de first time voters verwachten?

Generation M focust een keer per week op de verkiezingen. Thema’s voor jongeren komen aan bod en er wordt gekeken naar hoe het anders en beter kan. Op woensdag 10 oktober is een speciale uitzending van Generation M. Dorianne Aussems installeert een ‘hotline’, waar jongeren allerlei vragen kunnen stellen over hoe ze nu juist moeten gaan stemmen. VRT NWS helpt bij de antwoorden.

MNM zorgt ook voor ‘Eerste Hulp bij Verkiezingsstress’. Mogen we selfies maken in het stemlokaal? Moet iedereen verplicht gaan stemmen? Wat nemen we mee naar het stemhokje? Nieuwsmeisje Hannah beantwoordt alle vragen via online video’s en geeft allerlei tips mee. Vanaf maandag 8 oktober verschijnen de video’s op mnm.be.

Studio Brussel lanceert het project '18 IN 18’, een online videoreeks in samenwerking met VRT NWS. Daarin vertellen 18 jonge mensen die voor het eerst gaan stemmen over het leven in 2018. Kunnen ze zichzelf zijn in de huidige samenleving? Voelen ze zich betrokken en wordt er naar hen geluisterd? Wat zijn hun dromen en ergernissen? Hoe kijken ze naar politiek en media en hoe zien ze hun toekomst? De vijfdelige videoreeks is vanaf 8 oktober te bekijken op de digitale kanalen van Studio Brussel en VRT NWS.

De kinderen van nu zijn de kiezers van morgen. Daarom besteedt ook Karrewiet, het jeugdjournaal van Ketnet, aandacht aan de verkiezingen.

In de eerste week van oktober interviewt een kindreporter Ivan De Vadder. Wat zijn verkiezingen eigenlijk en waarom hebben we ze nodig? Ivan De Vadder legt het uit in een eenvoudige taal, op maat van kinderen. Wat doet een gemeentebestuur en wat is de job van een burgermeester? Hoeveel steden en gemeenten telt ons land? Wat is de grootste gemeente en welke is het kleinst? Een kindreporter gaat met Water De Donder, ooit de burgermeester in Samson en Gert en nu de echte burgermeester van Affligem, op pad. Ten slotte gaat Karrewiet na wat een provinciebestuur dan wel doet. Hoeveel provincies telt ons land? Provinciegouverneur Jan Briers gaat met Karrewiet mee op stap.

Tijdens de tweede week van oktober brengt Karrewiet vijf portretten van kinderburgemeesters uit alle provincies. De vijf kinderburgermeesters komen ook samen voor een heuse ‘burgemeesterconferentie’ die Ivan De Vadder modereert. Rond de tafel bespreken ze het kinderburgemeesterschap, de voor- en nadelen van een eigen kindergemeenteraad en hoe ze budgetten zouden beheren.