© VRT - Gert Swillens
© VRT - Gert Swillens
De ‘technici muziekopname’ van de VRT zijn verantwoordelijk voor alle audio bij muziekprogramma’s en muziekshows. Hun takenpakket is bijzonder gevarieerd. Ze verzorgen de klank bij programma’s als De zevende dag en Terzake, ze maken muziekopnames voor radio, tv en online, ze bieden technische ondersteuning bij muziekshows en -programma’s, ze mixen de opgenomen audio af… Met hun technische expertise en goede contacten in de muziekwereld zorgen ze ervoor dat de artiesten hun ding kunnen doen op het podium én dat het publiek thuis naar een kwalitatief eindresultaat kan luisteren.
Zo kregen we voor het Gala van de Gouden K’s de vraag van Ketnet of het mogelijk zou zijn om Niels Destadsbader te laten optreden op de VRT-toren."
Tom Logghe, technisch verantwoordelijke geluid: “De VRT-netten contacteren ons met al hun vragen en ideeën voor muziekopnames en muziekshows. Zo kregen we voor het Gala van de Gouden K’s de vraag van Ketnet of het mogelijk zou zijn om Niels Destadsbader te laten optreden op de VRT-toren. Een goede vraag (lacht). Samen met Niels en z’n entourage moesten we vervolgens nagaan hoe we dat technisch zouden kunnen laten werken. Wat met alle apparatuur? Wat met de wind en de kou bovenop die toren?”
Zeventien micro’s voor Metallica
Om grote producties zoals de MIA’s of het Gala van de Gouden K’s muzikaal te doen slagen, moeten er veel afspraken worden gemaakt met de artiesten die er optreden. De technici muziekopname staan rechtstreeks in contact met de bands en hun entourage. Ze overleggen gedetailleerd over de technische benodigdheden en verwachtingen, zodat de muzikanten hun ding kunnen doen op het podium en alles hebben wat ze nodig hebben.
Philippe Debie, technisch verantwoordelijke geluid: “Onze grootste taak is om een beeld te krijgen van elke act en elke band. Wie komt er? Welke instrumenten nemen ze mee? Wat hebben ze nodig? Eigenlijk zijn we een soort fixers die de acts technisch zo goed mogelijk proberen voor te bereiden. Maar ik heb nog nooit geweten dat alles meteen klopte (lacht). Tot de laatste repetities passen we de verbindingen, de micro’s, de versterkers… nog aan.”
Ik heb ooit de mix gemaakt voor Metallica op een editie van Rock Werchter. Voor de drum alleen hadden ze 17 micro’s nodig!”
© Charlotte Knapen
Raf De Clercq, technicus geluid en muziekmixer: “De technische benodigdheden van de bands komen in de vorm van een priklijst met alle verbindingen. Dat aantal verbindingen kan snel oplopen. Ik heb ooit de mix gemaakt voor Metallica op een editie van Rock Werchter. Voor de drum alleen hadden ze 17 micro’s nodig!”
De technici van de muziekkern bereiden alles technisch gedetailleerd voor, maar moeten tegelijk ook aandacht hebben voor de act in zijn geheel. Want de optredens in muziekshows of -programma’s zijn méér dan enkel goede muziek. Ook visuals, cameraposities en belichting maken er een deel van uit.
Tom Logghe: “In de voorbereidende fase gaan we ook na hoe de bands hun act willen doen. Dat gaat over het bepalen van hun positie op het podium, of ze zingen met oortjes of met monitor…, maar ook de inwerking van het licht en het geluid. Want ook dat is belangrijk, dat het visuele en het auditieve goed gesynchroniseerd zijn. Daarvoor moeten we vaak overleggen met de regisseurs, zodat ons werk overeenstemt met wat de licht- en decorteams doen.”
De creatieve vertaling
Eenmaal alle voorbereidingen achter de rug zijn, kan de band z’n act spelen op het podium. Wanneer de show vooraf wordt opgenomen, hebben de geluidstechnici de ruimte om nog bij te sturen waar nodig. Maar bij liveshows is dat niet het geval. Dan moeten de acts zo vlot mogelijk volgen op elkaar.
Liveshows zijn altijd spannend, omdat je vaak maar twee minuten hebt om alle podiumstukken weg te halen."
Philippe Debie: “Liveshows zijn altijd spannend, omdat je vaak maar twee minuten hebt om alle podiumstukken weg te halen, alles op te bouwen voor de nieuwe act en alle verbindingen juist te prikken. Dat vraagt veel coördinatie. Maar met een goede voorbereiding en een sterk team kom je al ver.”
De technici zijn niet enkel verantwoordelijk voor de vlotte opvolging op het podium. Ze maken ook dat de gespeelde muziek wordt opgenomen en afgemixt, zodat deze in de best mogelijke kwaliteit op radio, tv en online te horen is. Die afwerking is de taak van de muziekmixer. En ook hier is het verschil tussen een liveoptreden en een vooropname groot.
Tom Logghe: “Muziekopnames in vooropname gebeuren in multitrack. Ieder muziekinstrument wordt op een apart audiospoor opgenomen. Zo kunnen we nadien elk instrument in de studio haarfijn beluisteren en bijsturen. Daarna voegen we al die sporen samen tot een mooi geheel, zonder valse noten, zonder opvallende verschillen in geluidssterktes, zonder ruis op de achtergrond. Dat afgewerkt resultaat wordt dan bij de videomontage onder de beelden geplakt.”
Raf De Clercq: “De muziekopname die me het meest is bijgebleven, is er eentje met Tom Smith van Editors. Die band heeft enkele jaren terug een verzamel-cd uitgebracht waarop ‘No sound but the wind’ staat. Dat was een liveopname vanop Werchter die ik destijds heb gemixt. En toevallig kozen ze net dat nummer uit die mix om op hun cd te zetten, en dat wordt vandaag nog altijd gedraaid. Een heel fijne ontdekking (lacht).”
Bij muziekoptredens in vooropname heeft de muziekmixer meer tijd om de opname af te werken. Maar dat is niet het geval bij live-uitzendingen. De gespeelde muziek komt rechtstreeks bij de muziekmixer terecht. Hij moet de muziek simultaan bijsturen en aanpassen, door aandachtig mee te luisteren. Beweegt de zanger weg van zijn micro? Is er veel omgevingslawaai? Moeten de gitaren in dit stukje luider of net stiller? Die inschatting maken is niet altijd even evident.
Liveoptredens zijn altijd spannend om af te mixen. Het moet goed zijn, want als je ernaast mixt, dan horen de mensen thuis dat meteen. Je zit dus meer op het randje van je stoel dan bij vooropnames.”
Bij het afmixen is het zeer belangrijk dat de muziekmixer de creatieve visie van de artiest weet te vertalen naar de opgenomen track. Dat doet hij door te spelen met geluidssterktes, sfeer en effecten op instrumenten.
Raf: “Die vertaalslag maken van dat creatieve naar je mix is niet gemakkelijk. Ik geef collega’s altijd deze raad mee: probeer je in te beelden wat de muzikant wil horen van zijn nummer. Mix het liveoptreden niet af als een studio-opname – want dat lukt meestal niet met zulke opnames – maar vertaal de sfeer en de bedoeling van dat nummer.”
