“Blijf verwonderd”: 25 jaar Klara en de niet-meetbare impact op Vlaanderen

“Wij zijn een wereld op zich” 

Wanneer journalisten Chantal bellen met vragen over Klara, komt het gesprek soms snel op luistercijfers. Een reflex die zij begrijpt, maar tegelijk te beperkt vindt. “Klara heeft een publiek dat uitzonderlijk trouw is,” zegt Pattyn. “En wat we doen, bestaat nergens anders in het Vlaamse radiolandschap. Als je niet in klassieke muziek of cultuur geïnteresseerd bent, kom je misschien minder snel bij ons terecht. Maar voor wie wel luistert, is Klara een wereld op zich, een plek waar je elke dag iets nieuws kunt ontdekken.” 

Die wereld bestaat al lang niet meer alleen uit klassieke muziek. Klara verbreedde het begrip “cultuur” de voorbije 25 jaar bewust: van literatuur tot fotografie, van architectuur over theater tot hedendaagse kunst. “Kunstenaars geven geen antwoorden,” zegt Pattyn. “Ze stellen nieuwe vragen. En net die vragen willen wij laten klinken.” 

Het onzichtbare dat telt: de niet-meetbare impact 

De impact van Klara laat zich niet altijd in cijfers of KPI’s vatten. Ze toont zich ook op andere momenten, in andere vormen. 

1. Evenementen die mensen verbinden 

Het jaarlijkse evenement Iedereen Klassiek in Brugge is zo’n moment waarop die impact tastbaar wordt: 13.000 enthousiastelingen die zich een dag lang onderdompelen in klassieke muziek, vaak voor het eerst. 

“Je ziet mensen binnenkomen die nooit eerder in het Concertgebouw stonden,” vertelt Pattyn. “Ze ontdekken er Sibelius, Mozart, hedendaagse muziek… en vertrekken met een lach die je niet vergeet. Dat is impact: de drempel verlagen zonder in te boeten op kwaliteit.” 

2. De strengste, maar warmste toetssteen: luisteraars 

Sommige programma’s veroorzaken onverwachte golfjes van verbondenheid. Zo maakte Klara dit jaar op 1 en 2 november Klara in stilte, twee dagen radio rond rouw, geloof, troost en stilte. De mailbox liep al snel vol. Zo was er het verhaal van Tamara Ingels.

“Mensen vertelden hun verhalen. Ze voelden zich gedragen door muziek en woorden. Dat is pure radio-impact. Verbondenheid die je niet kan meten, maar die je voelt in elke zin die binnenkomt.” 

3. Ruimte voor stemmen die elders niet altijd aan bod komen 

Op Klara krijgen denkers, kunstenaars en muzikanten tijd en ruimte voor langere gesprekken, een luxe in het huidige medialandschap. 

“Onze interviews zijn soms eerder te vergelijken met de weekendbijlage van een kwaliteitskrant,” zegt Pattyn. “Nieuwe stemmen, dwarsdenkers, muzikanten die je nergens elders hoort. Dat is onze opdracht: zichtbaar maken wat anders onzichtbaar blijft.” 

De Twintigers: een generatie die doorstroomt 

Een van de meest tastbare projecten van de laatste jaren is De Twintigers, een reeks jonge muzikanten die via Klara een podium én een duwtje in de rug krijgen. 

“Eenmaal gelanceerd als Twintiger, bestaan ze echt in het culturele veld,” zegt Pattyn. “Ze worden geprogrammeerd in grote huizen, ze werken samen, ze vinden elkaar.” 

Eén van hen zei haar onlangs: “Chantal, voor Klara mailde ik naar organisatoren en kreeg ik nooit antwoord. Ondertussen mailen ze wel terug en word ik beter betaald!” 

“Dat is de impact waar ik het voor doe,” zegt ze. “En die kan je niet in een grafiek vatten.” 

Podcasts die Vlaanderen veroveren 

Klara evolueerde intussen stevig mee met het digitale tijdperk. Sommige podcasts zijn uitgegroeid tot echte publiekslievelingen in Vlaanderen en ver daarbuiten, zoals De Bourgondiërs of Eerste Hulp bij Klassiek. 

“Het feit dat we zo’n breed publiek bereiken, ook in Nederland, toont voor mij perfect aan hoe cultuur en klassieke muziek vandaag opnieuw kunnen verbinden.” 

Naast podcasts breidt Klara de komende jaren ook het on demand-aanbod uit, en werkt de zender aan meer digitale streamingdiensten met zorgvuldig gecureerde muziekselecties. 

Klara als culturele hefboom in Vlaanderen 

Chantal benadrukt dat Klara een belangrijke rol speelt in het brede culturele ecosysteem. 

“Als Klara niet zou bestaan, zou dat een enorme leemte achterlaten. Kijk naar de interviews, naar de verslaggeving, naar de muziek die je nergens anders hoort. Wij tonen wat Vlaanderen aan cultuur te bieden heeft, en dat is veel meer dan mensen soms denken.” 

Voor musea, cultuurhuizen en kunstenaars blijft Klara een essentiële partner. Concerten worden opgenomen, live uitgezonden of later heruitgezonden. Tentoonstellingen krijgen aandacht. Nieuwe literatuur, nieuwe muziek, nieuwe stemmen: het krijgt allemaal een plek. 

“Blijf verwonderd”: de slogan van vandaag 

In haar beginjaren profileerde Klara zich explicieter als cultuurzender. Vandaag staat daar een andere, zachtere, bredere baseline tegenover: ‘Blijf verwonderd’. 

Pattyn: “Onder die verwondering zit alles: muziek, kunst, gesprekken… Het zegt precies wat we willen zijn: niet elitair, niet drempelverhogend, maar open. ” 

25 jaar, en de toekomst lonkt 

Met het jubileum van 25 jaar kijkt Klara tegelijk achterom én vooruit. De zender blijft vernieuwen, herdenken en verbreden. Nieuwe digitale formats, meer on-demand aanbod, nog meer verbinding met het culturele veld. Chantal Pattyn zelf hoopt vooral dat Klara ook de komende 25 jaar die unieke rol blijft spelen: “Een plek die Vlaanderen verbindt met kunst, muziek en ideeën. Een plek die verwondert.”