Tien jaar #JeSuisCharlie: een docu die de actualiteit niet loslaat

29 juli 2025

Tien jaar na de aanslag op het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo blijft de strijd voor vrije meningsuiting brandend actueel. De documentaire 10 jaar #JeSuisCharlie van VRT CANVAS werpt een indringende blik op de nasleep van de aanslagen in Parijs in januari 2015, en op de blijvende impact ervan op cartoonisten, journalisten en de samenleving als geheel. De docu is deze zomer nog te zien tijdens het Internationaal Cartoonfestival in Knokke-Heist en wordt op 12 december vertoond tijdens de European Cartoon Award in Den Haag, gevolgd door een debat met internationale experts.

Een spiegel voor onze tijd

Satire blijkt nog steeds niet vanzelfsprekend, gezien de actualiteit. De documentaire biedt meer dan een terugblik en toont hoe cartoonisten wereldwijd nog steeds geconfronteerd worden met bedreigingen en (zelf)censuur. Daarom stelt de documentaire kritische vragen over de grenzen van humor, de rol van sociale media en de verantwoordelijkheid van de samenleving om satire te beschermen.

“In een nieuw tijdperk waarin cartoons snel verdwijnen uit nieuwsmedia en AI-gegenereerde "rommel" sociale media verandert in een nutteloze mist, is het belangrijk en verfrissend om de mensen achter de pennen en potloden te zien en te horen. Zij herinneren de kijker eraan dat cartoons niet zomaar uit een digitale moeras opduiken, maar het resultaat zijn van bedachtzame, voelende mensen.” - Terry Anderson, Executive Director CARTOONISTS RIGHTS

Cartoon van Marec

Volgens Humo schetst de documentaire alvast "een grimmig toekomstbeeld voor het recht op vrije meningsuiting". De erfenis van Charlie Hebdo leeft voort in de dagelijkse strijd van tekenaars die met hun pen machthebbers uitdagen en maatschappelijke taboes doorbreken. De Standaard benadrukt dat “10 jaar #jesuischarlie heel precies aangeeft waarom we onze cartoonisten (en juist de grappen waar we ons niet meteen in kunnen vinden) moeten koesteren.”

“De documentaire blijft vandaag de dag relevant, omdat het debat over het belang van politieke satire als fundament voor een gezonde democratie steeds actueel is en blijvend gevoerd moet worden. De film toont aan dat de tijd wonden kan helen, maar ons ook kan doet vergeten wat we ooit als belangrijk beschouwden.” - Emanuele Del Rosso, Head of European Cartoon Award

Tijdens het debat in Den Haag zullen experts hun licht laten schijnen op de blijvende urgentie van de documentaire. Hun perspectieven – Frans, Brits, Italiaans – onderstrepen dat de strijd voor persvrijheid geen grenzen kent.

Waar en wanneer te zien?

Internationaal Cartoonfestival Knokke-Heist: tot eind augustus 2025. Meer info via Cartoonfestival Knokke-Heist.
European Cartoon Award, Den Haag: 12 december 2025, inclusief debat met internationale sprekers.