Van Karrewiet tot TikTok: hoe blijft VRT kinderen en jongeren ook morgen informeren?

Voor VRT is dit geen theoretische uitdaging, maar een diepe maatschappelijke ambitie. Karen Donders, directeur Publieke Opdracht, Talent & Organisatie, verwoordde het zo: 

“Voor ons bij VRT is het informeren van kinderen en jongeren geen opdracht die we moeten afvinken, maar een diepe ambitie. In een wereld waarin ruis, verwarring en ongefilterde beelden hen elke dag overspoelen, willen we een baken van betrouwbaarheid en rust zijn. Als directeur, maar ook als mama, maak ik me zorgen over wat jongeren online tegenkomen: beelden zonder context, berichten die niet kloppen, dingen die hen soms bang maken. 

Daarom zetten we zo sterk in op nieuws dat hen niet alleen bereikt, maar hen ook helpt begrijpen wat ze zien, met duiding, eerlijkheid en aandacht voor hun mentaal welzijn. Maar daar stopt het niet. Door kinderen en jongeren te ondersteunen in het kritisch lezen en interpreteren van informatie, geven we hen ook de tools om als geïnformeerde burgers hun plaats in de samenleving op te nemen. We willen hen versterken, niet alleen beschermen. 

Want kinderen hebben net zo goed recht op juiste informatie, én op de kans om daarmee hun eigen stem en oordeel te vormen. Als wij hen kunnen helpen om door de ruis van sociale media heen te kijken, dan geven we hen niet alleen nieuws, maar ook houvast, weerbaarheid en het zelfvertrouwen om zich vrij en bewust te bewegen in een complexe wereld.”  

In het kader hiervan organiseerde VRT op de internationale Dag van de Rechten van het kind een conferentie rond het informeren van kinderen en jongeren in een digitale wereld vol sociale media en algoritmes. De conferentie belichtte drie centrale thema’s, elk besproken in panelgesprekken. Je kan ze hieronder integraal bekijken. 

Het nieuws voor kinderen: hoe eerlijk mag, kan en moet je zijn? 

Met: Jensen Baert (Nieuwsanker Karrewiet), Andy Demeulenaere (Algemeen coördinator Mediawijs), Telidja Klaï (Ontwikkelingspsycholoog en content manager Ketnet), Inke Mensch (Leraar van het jaar 2025).

Informatie en duiding voor jongeren: Geloven we er nog in? 

Met: Sofie Coucke (Redactiechef VRT NWS Jong), Yasmien Naciri (Ondernemer en docent KdG Hogeschool), Fran De Vriese (expert Educatie & Mediawijsheid VRT), Prof. Dr. Laura Vandenbosch (KU Leuven).

Alternatieven voor (des-)informatie op sociale media: Wat kan de publieke omroep betekenen? 

Met: Elke Jacobs (Hoofdredacteur Aanbod VRT NWS), Bavo Mortier (Content creator sporza.be & INFORM.VRT), Dorien Vanmeldert (Journalist en factchecker VRT NWS), Prof. Dr. Ike Picone (imec-SMIT VUB).

Frederik Delaplace, gedelegeerd bestuurder van VRT, benadrukt het maatschappelijke belang van deze missie: 

“Nieuws en duiding brengen is niet zomaar één van onze opdrachten als publieke omroep, het is onze kernopdracht. En dat geldt des te meer voor kinderen en jongeren. Als VRT richten we ons tot een generatie die opgroeit in een totaal andere informatierealiteit dan die van mijn generatie. Waar ik leerde vertrouwen op radio, tv, kranten en magazines, bewegen zij zich door een wereld van TikTok, Instagram en algoritmes die informatie zonder context, zonder nuance en vaak zonder waarheid verspreiden. Net daarom mogen wij onze opdracht niet beperken tot radio, tv of onze eigen platformen. Jongeren moeten VRT NWS en Karrewiet tegenkomen op de plekken waar zij zijn, en op dat moment moeten ze kunnen rekenen op degelijke, feitelijke en onafhankelijke informatie.” 

Waarheid als basis voor de toekomst 

Desinformatie treft niet alleen kinderen, het treft iedereen. Zelfs ervaren nieuwsconsumenten laten zich soms misleiden. Daarom is het de verantwoordelijkheid van VRT om te blijven investeren in kwaliteitsvolle journalistiek, factchecking en duiding, ook wanneer dat tegen de stroom in gaat. Want elk kind heeft recht op correcte, betrouwbare informatie die hen sterker en kritischer maakt. We kunnen dat als VRT niet alleen. Onderwijs, ouders, media-educatoren en zoveel anderen spelen een cruciale rol in het opvoeden van zelfbewuste nieuwsconsumenten. Maar als we daarin samen slagen, bouwen we aan een generatie die niet alleen nieuws volgt, maar het begrijpt, bevraagt en doorprikt. Dat is niet alleen belangrijk voor morgen, maar voor de toekomst van onze hele samenleving. 

EDUbox als educatieve tool 

Naast de inspanningen van VRT om kinderen en jongeren betrouwbare informatie te bieden via nieuws en duiding, speelt EDUbox een belangrijke rol in het versterken van mediawijsheid in het onderwijs. EDUbox is een educatief concept van VRT dat jongeren op een toegankelijke en interactieve manier laat kennismaken met actuele maatschappelijke thema’s, zoals nepnieuws, sociale media, duurzaamheid en mentaal welzijn. Elke EDUbox bevat een mix van video’s, opdrachten en achtergrondinformatie, waarmee leerkrachten en leerlingen samen aan de slag kunnen, zowel in de klas als digitaal. Door samen te werken met partners als Mediawijs en WatWat, en door de inhoud te koppelen aan de leefwereld van jongeren, helpt EDUbox hen om kritisch te leren omgaan met informatie en de uitdagingen van de digitale samenleving beter te begrijpen. Zo ondersteunt EDUbox de missie van VRT om jongeren niet alleen te informeren, maar ook weerbaar en bewust te maken in een steeds complexere nieuws- en mediacontext.