© VRT
Vroeger was het simpel. Men keek naar een uitzending op TV, of men keek niet. De dag na de uitzending waren de kijkcijfers dus definitief.
Maar anno 2024 kunnen kijkers niet alleen kiezen op welk toestel of hoe ze kijken, maar vooral ook wanneer en waar ze naar een programma kijken. Net dat maakt dat het ‘klassieke’ kijkcijfer – de dag na de uitzending – maar een deel van het verhaal vertelt en dus ook maar een deel van het echte kijkcijfersucces van een programma weergeeft.
Om eens een totaalplaatje te schetsen, nemen we hier de eerste aflevering van het afgelopen seizoen van Kamp Waes onder de loep, uitgezonden op zondag 14 januari op VRT 1.
Die avond keken 1.315.011 mensen naar het programma via een tv-toestel. Dat aantal is samengesteld uit kijkers die effectief ‘live’ keken (dus synchroon met de uitzending) en uit kijkers die het diezelfde avond nog uitgesteld keken (in vakjargon viewing on same day as live ofte vosdal). Het gaat hier wel steeds om mensen die kijken op hun tv-toestel, ongeacht of ze het programma via de digibox, een opname of via streaming (VRT MAX) hebben bekeken.
Dat zit zo: het tv-kijkcijfer wordt voor alle zenders in opdracht van het CIM (het Centrum voor Informatie voor de Media) op dezelfde manier gemeten via een zogenaamde kijkmeter bij een panel van 1.500 gezinnen. Dat toestel registreert de audio van alles wat er wordt afgespeeld op het tv-toestel, of dat nu live is of uitgesteld en onafhankelijk van de ‘bron’ van dit geluid (digicorder, opnames of streaming zoals bijvoorbeeld VRT MAX). Deze geregistreerde audio wordt later vergeleken met een database die de uitgezonden content bevat van meer dan 110 in België te ontvangen tv-zenders. Je zou het kunnen vergelijken met het opzoeken van een liedje via Shazam. Deze methode stelt ons in staat om exact te bepalen naar welke programma’s (en welke zenders) er gekeken werd.
Na een week worden bij dat eerste cijfer ook de kijkers bijgeteld die binnen de zeven dagen na de dag van de uitzending het bewuste programma op hun televisietoestel hebben bekeken. In het geval van de eerste aflevering van Kamp Waes ging dat om 282.984 uitgestelde kijkers die erbij komen. Ook zij die naar de herhaling van Kamp Waes keken mogen we bij het kijkcijfer optellen. Die was goed voor 180.272 kijkers.
Toch duurt het uiteindelijk nog tot 28 dagen na de eerste lineaire uitzending om tot een volledig cijfer te komen en dat is dan omdat het CIM het ‘online’ kijken via VRT MAX telt tot 28 dagen na de uitzending. Deze kijkers vinden we terug in de categorie web, die dus specifiek gaat over kijken via VRT MAX op andere toestellen dan een televisie, zoals een smartphone, computer of tablet. Maar ook alles wat via streaming op een televisietoestel bekeken wordt vanaf 7 dagen na de uitzending. In dit geval gaat het om een toch al erg forse 217.298 kijkers. Dat brengt het totaal voor de eerste aflevering van Kamp Waes op 1.995.565 kijkers.
Op het totale kijkcijfer van de finale, uitgezonden op 3 maart, is dus wachten tot 1 april.
Meer over deze meetmethodes kan je vinden op de website van CIM.
