© VRT - GVH
De AI-revolutie zet zich ongehinderd snel voort en dat op alle vlakken. Wie door AI teksten of beelden wil laten genereren kan daarvoor op dit moment beroep doen op een brede waaier aan toepassingen. De hoeveelheid ervan valt bijna niet bij te houden en ze groeit met de dag. Ook audio kan inmiddels volledig door AI gegenereerd worden. Van foley-geluiden tot volledige muzieknummers. VRT-componist Bart Ketelaere, die momenteel ook de muziek componeert voor De droomfabriek, experimenteert al van in het prille begin met AI in zijn muziek.
Zijn naam doet in de eerste plaats misschien niet meteen een belletje rinkelen bij het grote publiek, maar zijn muziek doet dat ongetwijfeld wel. Zo componeert Bart al jarenlang voor meer dan 200 VRT-programma’s. Van series als De Ridder, Flikken of Thuis, tot de begingeneriek van Het Journaal, Homo Universalis en Blokken. Meer recent nog dook hij de geschiedenis in voor Arnout Haubens docureeks Interview met de geschiedenis. Het resultaat daarvan kan je hier beluisteren.
Wie weet hoorde je in één van zijn recentere composities al wel een stuk geïnspireerd door, en geholpen door AI. Want op dit moment experimenteert Bart in zijn studio volop met nieuwe technologieën. Toch staat door AI gegenereerde audio en muziek nog niet volledig op punt volgens hem: “De tendens op dit moment is: we zijn er bijna maar nog niet helemaal. Generieken en muziekstukken die ik vandaag met de hulp van AI genereer zijn goed, maar nog niet goed genoeg om zomaar uit te zenden. Ik zeg er wel duidelijk ‘nog’ bij, want aangezien de veranderingen en evoluties zichzelf zo snel opvolgen, sluit ik niet uit dat dat binnenkort wel het geval zal zijn.”
“Heel wat geluiden waar ik vroeger naar zocht, kan je nu gewoon in één klik laten genereren door AI.”
Efficiënter werken
Er is natuurlijk een groot verschil tussen een stil achtergrondmuziekje in een programma dat gegenereerd werd door AI en een volledige begingeneriek of soundtrack: "In dat eerste geval maak ik er inmiddels wel al gebruik van. Dat verschil hoor je gewoonweg niet. Het leuke is ook dat je die muziek zelfs inhoudelijk kan koppelen aan het programma. Volledige generieken en soundtracks vergen gelukkig nog veel kennis, ambacht en menselijkheid. Dit onderscheid neemt niet weg dat AI heel wat mogelijkheden biedt in muziekproductie om bepaalde taken over te nemen, of veel vlotter te laten verlopen. Het gaat dan op dit moment voornamelijk over muziektechnische zaken. Bijvoorbeeld het masteren van muziek, het personaliseren van synthesizerklanken of het genereren van stemmen. Heel wat geluiden waar je vroeger naar zocht, kan je nu gewoon in één klik laten genereren door AI. Dat maakt dat ik op bepaalde vlakken een pak efficiënter kan werken ten opzichte van vroeger.”
Creatieve copiloot
Het leuke aan alle muzikale AI-tools is dat je het zo gek niet kan bedenken. AI wordt als het ware een copiloot in het creatieve proces: “De mogelijkheden zijn eindeloos. Op vijf minuten tijd kan ik verschillende zangers laten zingen over eenhoorns, loempia’s of wat dan ook.” Daarom nu hier een fragment van iemand die zingt over eenhoorns en loempia’s. En maak er anders maar meteen 3 verschillende versies van, inclusief schlager.
Ethische aspect
Wat dan met het ethische aspect? Eigendomsrechten? Word je eigenaar van een muziekstuk dat eigenlijk niet door jezelf werd gecomponeerd? “De Verenigde Staten staan op dit moment in brand, en ook hier in Europa beginnen langs alle kanten de vragen binnen te stromen. Er zal ongetwijfeld een regelgeving moeten komen, zoals die er ook is bij een tool als Midjourney, waarbij foto’s opnieuw gegenereerd worden op basis van wat andere kunstenaars voordien creëerden. Een voordeel dat wij als VRT wel hebben, is onze deal met Sabam. Die zegt dat we alle bestaande muziek mogen gebruiken. Dus het dwingende aspect om met rechtenvrije AI-muziek te komen is er bij ons niet en dat vind ik wel goed. Het is zeker iets waar we met z’n allen op VRT wel over moeten nadenken.”
Wat de toekomst brengt voor AI in de muziekindustrie valt volgens Bart moeilijk te voorspellen: “Het zijn allemaal zulke boeiende revoluties die zich op korte tijd voordoen, maar voorspellen waar we zullen uitkomen, is onmogelijk. Ik vermoed en hoop dat programmamakers uiteindelijk toch nog steeds zullen opteren voor iets dat door een mens werd gemaakt. Muziek gaat vaak over heel persoonlijke emoties, en dat mist AI nu net. Langs de andere kant durf ik niets meer uitsluiten.”
Wil je nog meer weten over hoe VRT omgaat met AI? Lees dan hier het artikel AI op VRT: de copiloot van de mediamaker.
