De afgelopen 14 dagen werd er 1.118 keer contact opgenomen met onze dienst. We kregen berichten omdat Dagelijkse kost op Eén dringend van naam moet veranderen (“Deze gerechten zijn GEEN DAGELIJKSE KOST!!!”), omdat vrtnws.be in een video uitlegt hoe men zonder gsm of computer aan een Covid Safe Ticket kan geraken (“Hoe denk je dat die mensen dit bericht kunnen lezen zonder gsm? Vroeger kon men dat lezen op teletekst maar dat bestaat niet meer.”) en omdat het radionieuws aandacht besteedt aan geweld van mannen op vrouwen (“Waarom besteden jullie nooit aandacht aan het omgekeerde? Ik vind dat stuitend.”). Iedereen krijgt een antwoord.
Een trouwe kijker van Het weer deelt een persoonlijke ergernis. “Waarom zijn de weermannen en -vrouw voor 95% van de tijd in het blauw gekleed? Is dit omdat de lucht en regen ook blauw zijn of zit er een betere reden achter?” Ik ben het niet gaan natellen of dat cijfer klopt, maar volgens mij hebben ze wel degelijk een gegronde reden om vaak blauw te dragen. Volgens de oude Grieken staat blauw effectief symbool voor lucht, en volgens de bevindingen van Leonardo Da Vinci wordt de kleur geassocieerd met de hemel. Lucht en hemel, ik zou het niet verder zoeken.
Uit recentere onderzoeken blijkt kleurenwaardering dan weer iets psychologisch en dus subjectief. Rood wordt gezien als warm (en dat is ons weer zelden) en agressief (dat zijn onze weermensen zelden). Geel staat voor zonnig, bruin voor somber, wit voor koud, grijs voor - wel, ja - grijs. Gecombineerd met het weer betekent dat meteen kleur bekennen, en dus te vermijden.
Ook beter voorkomen: groen. Onze weermensen staan immers voor een green key, waardoor alle groene oppervlakken in de studio transparant worden. Met andere woorden: er zou van Frank Deboosere, Sabine Hagedoren en Bram Verbruggen nog enkel het hoofd en de handen overblijven. Ik zie de klachten al komen. “Waarom is Sabine onthoofd?” Of: “Waar heeft Frank die Harry Potter-onzichtbaarheidsmantel gekocht?” Blauw is dus de beste keuze. En volgens de Color Emotion Guide van grote multinationals ook dé kleur van vertrouwen. Klager krijgt een standaardantwoord.
Onze nieuws- en duidingsprogramma’s werden de afgelopen twee weken meer dan eens op de korrel genomen. Zo vindt een lezer van vrtnws.be dat journalist Chris Van den Abeele in een column zijn status misbruikt om “niet-gevaccineerden te criminaliseren en in het verdomhoekje te plaatsen”. Of de schrijver doelt op zijn status als journalist, dan wel als kankerpatiënt is mij niet duidelijk.
Een kijker van De zevende dag vraagt zich af of presentatrice Lisbeth Imbo de prijs van “pitbull van de redactie” heeft gewonnen. Dat wordt door de klager als volgt uitgelegd: “pitbull = journalist(e) bij wie de vragen langer zijn dan de tijd die hij/zij laat om te antwoorden; die voortdurend onderbreekt; die steeds eigen opinie geeft.” Het woord pitbull wordt ook gebruikt om een “vasthoudend persoon” te omschrijven, maar ook dat is framing.
Verder stellen verschillende kijkers van De afspraak zich vragen bij de uitgenodigde gasten en in welke hoedanigheid zij mogen aanschuiven. Een bloemlezing: waarom wordt Theo Francken opgevoerd als migratie-expert? Walter Zinzen als opiniemaker? Luc Pauwels als journalist? En Maarten Boudry als slimme mens? Gelukkig vallen deze netelige kwesties onder de bevoegdheid van de Nieuwsombudsman. Succes, Tim!
Ollanders en olifantengeheugen
Sommige mensen hebben een olifantengeheugen. Zo vraagt een kijker of een documentaire over Madagaskar nog te bekijken is. Uitzenddatum: “ergens begin jaren 2000”. Gelukkig heeft de VRT een prima archief waarin al deze data worden bijgehouden. Zo kon ik terugvinden dat het ging om de aflevering ‘Madagascar’ uit de natuurdocumentairereeks The Living Edens van PBS. Uitgezonden op 20 juli 1999 om 21.20 uur, 29 oktober 2001 om 15.15 uur en 14 januari 2002 om 15.15 uur. Helaas hebben we de uitzendrechten niet meer. Maar, op de Klantendienst zijn we erop getraind om mensen zo goed mogelijk te helpen. Omdat het duidelijk is dat deze kijker er echt béter van zal worden, ben ik verder gaan zoeken. Op deze internationale webshop wordt er nog één exemplaar op VHS aangeboden. Nu nog een VHS-speler. Kijker krijgt een persoonlijk antwoord.
Opnieuw blijven Ben Crabbé en zijn Blokken de gemoederen beroeren. Zo melden kijkers dat de presentator kandidaten hindert “door te blijven drammen”, dat hij moet leren dat “Groot-Brittannië alleen een geografische betekenis heeft en geen staatkundige” en dat hij niet zou mogen spreken over “brave katholieke mensen”. “Het gewauwel van M. Crabbé over colleges, katholieke jeugdverenigingen, e.d. getuigen van een gehersenspoelde MAAR ZEKER NIET NEUTRALE ingesteldheid.” Verder zou er iemand aan de “gillers” in het publiek moeten vragen om hiermee te stoppen. Gezien de afleveringen telkens voor een ander publiek worden opgenomen, is het moeilijk om dat laatste verzoek te voldoen. De medewerkers in de studio kunnen immers moeilijk iedereen bij het binnenkomen vragen of zij al dan niet “gillers” zijn.
Ook een Nederlands koppel dat elke dag trouw naar Blokken kijkt, heeft een verzoek voor de makers. “Is het ook mogelijk om bij de presentatie aan het begin van de uitzending, de namen van de kandidaten ook even in beeld te laten zien? Het is voor ‘Ollanders’ soms niet goed te verstaan.” Constructieve feedback zien we graag komen. En ik ben al lang blij dat ze niet struikelen over onverstaanbare mopjes, het woord ‘spojt’ of ‘den BRT’. Iedereen krijgt een standaardantwoord.
Tot slot meldt iemand moeilijkheden met level 24 in het spel De zak van Sinterklaas op de website van Ketnet. “Hoe vernietigen we de onderste mandarijn?” Ik ga mijn jongste dochter op deze uiterst precaire zaak zetten.
Chloë van de Klantendienst
