2021… een jaar met maatschappelijke relevantie

Ook in 2021 werkte de VRT samenlevingsversterkend en had aandacht voor maatschappelijke thema's. enkele voorbeelden.

Onze CEO Frederik Delaplace meende te veronderstellen dat de klimaatzaak wel eens hét onderwerp van het jaar kon worden. Maar de de VRT Studiedienst gaf hem ongelijk. ‘Kunnen zijn wie je bent’ bleek in deze coronatijden nog meer te leven. Het werd dan ook het thema van De Warmste Week van 2021. Samen met 21 jongerenambassadeurs werd in het najaar actie gevoerd en zo 3,2 miljoen euro opgehaald. Daarmee kan het DWW-fonds van de Koning Boudewijnstichting de 200 gekozen projecten ondersteunen.  

Jongerenzender MNM heeft sinds 2021 een eigen bos. In de herfstvakantie ging Laura Govaerts met gasten Karine Claassen, Wouter Torfs, Dieter Coppens, Lauren Muller en een aantal jeugd- en sportverenigingen de eerste bomen planten in Puurs-Sint-Amands. In totaal plantten luisteraars en DJ’s 3.100 bomen, met hulp van het Agentschap Natuur en Bos. 

Het thema mentaal welzijn bij jongeren kwam al eerder aan bod. Op vrijdagavond 16 april, net voor de scholen terug open gingen, lanceerden MNM en Onderwijs Vlaanderen The Masked Party. Een vrolijke en veilige uitlaatklep voor jongeren die al een zwaar jaar achter de rug hebben. The Masked Party bouwt verder op de #gemaskerdescholieren campagne van Onderwijs Vlaanderen waarmee de minister van Onderwijs het belang van mentaal welzijn in deze uitzonderlijke tijden extra in de kijker wil zetten.

Op 20 maart 2020 draaiden 180 Europese radiostations tegelijkertijd 'You'll never walk alone' van Gerry & The Pacemakers. Een idee van de Nederlandse 3FM-dj Sander Hoogendoorn. Radio 2-Inspecteur Sven Pichal riep de Europese radiozenders op om dit ook in 2021 te doen. Meer dan 100 radiozenders van over heel Europa - van Spanje tot Bulgarije – hebben bevestigd om simultaan het nummer te draaien. Ook de Vlaamse en Brusselse openbare vervoersmaatschappijen, De Lijn, MIVB en NMBS  draaiden het nummer in hun stations.

Radio 1, Radio 2, MNM en Studio Brussel waarschuwen sinds oktober ook fietsers voor werkzaamheden of andere problemen  in het verkeersbulletin. De VRT zet met dit initiatief mee de schouders onder de Fietsdeals waarmee de Vlaamse Overheid functionele fietsverplaatsingen wil stimuleren.

De VRT heeft haar handtekening gezet onder DigitAll, een charter voor digitale inclusie dat het initiatief is van BNP Paribas Fortis en Proximus. Samen met een dertigtal bedrijven, overheidsinstanties, regeringen en sociale organisaties engageert de VRT zich hiermee om de digitale kloof te verkleinen. Het Digital Inclusion Charter omvat negen concrete engagementen waartoe de ondertekenaars zich verbinden.

De VRT blijft een trouwe partner van Kom op tegen Kanker, met onder andere:

Ketnet en Kom op tegen Kanker organiseerden in 2021 voor de vijfde keer de campagne De Pet op tegen Kanker. Het is een bewustmakingsactie, maar tegelijk ook een campagne om geld in te zamelen. Met de opbrengst worden er allerlei initiatieven georganiseerd om kinderen met kanker een hart onder de riem te steken. De actie wordt ondersteund met het coole campagnelied 'Lievelingskamp' van De KetnetBand.

Heel Vlaanderen werd opgeroepen om een lampion te kopen en op te dragen aan iemand die gemist wordt of steun kan gebruiken. 

De opbrengt van deze actie ging naar zorginitiatieven voor mensen met kanker en hun naasten. Daarnaast wou Eén ook op andere manieren het bewustzijn rond de actie en de ziekte kanker vergroten. Daarom bracht Iedereen beroemd opnieuw de rubriek ‘Lichtpuntjes’ op televisie, en werd de actie op 27 november afgesloten met de live-uitzending  Lichtpuntjes tegen kanker.

Thuis zette met het verhaal van Bob kanker in de aandacht. In de aflevering van 21 april scheerde Bob zijn haren af. Voor acteur Christophe Haddad was het een bijzondere belevenis: “Als acteur wilde ik al heel lang deze transformatie ondergaan, maar ik kon dat nooit doen omwille van andere rollen. Nu was het moment daar om mijn haren af te scheren en ik moet zeggen dat dat een heel bijzonder moment was. Het helpt zeker om me nog meer verbonden te voelen met alles wat het personage nu moet ondergaan.”

Of je nu een boek op papier, digitaal, snel, traag, in bad, bed, bij de vaat of voor de klas (voor)leest... het zorgt ervoor dat je mee bent, je ontspant, meevoelt, connecteert, je erbij hoort en bijleert. Lezen lijkt voor velen vanzelfsprekend, maar is het niet. Internationale studies tonen aan dat het niveau van ‘begrijpend lezen’ in Vlaanderen steeds meer daalt. Daarom zette de publieke omroep in november  het leesplezier in de kijker, een hele maand lang. Met extra programma’s zoals De Boekathon, het Radio 1 Boekenfeest en De Voorleesclub, naast de reguliere aandacht op haar netten en kanalen. 

In de beheersovereenkomst tussen de VRT en de Vlaamse regering engageerde de publieke omroep zich om een strikter beleid uit te werken rond gokreclame. Vanaf 2022 zal de VRT striktere regels toepassen die tot stand kwamen in samenspraak met de mediagebruikers en organisaties zoals het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs. De publieke omroep engageert zich om, vóór het aflopen van de beheersovereenkomst in 2025, een afbouwplan uit te voeren. De reclame-inkomsten vanuit kansspelbedrijven zullen jaar na jaar verlaagd worden. 

Ketnet lanceerde samen met Mediawijs een nieuwe videoreeks met tips rond mediawijs omgaan met het internet. In tien video's nemen Ketnet-wrappers Gloria en Sander de Ketnetters mee in de wereld van het internet: hoe kies je een veilig wachtwoord? Wat met games, phubbing en catfishing?

De grappige video's zijn helemaal op maat van kinderen en zijn ook geschikt voor het onderwijs. Mediawijs ontwikkelde rond deze video's een lespakket waarmee de derde graad in de lagere school aan de slag kan. 

Ook Radio 2 besteedde veel aandacht aan mediawijsheid met onder andere een phishingspecial. In De Inspecteur, De Madammen of Spits kwamen van slachtoffers over instanties tot experts aan het woord. Wat moeten we dan vooral onthouden van deze phishingweek om zelf geen slachtoffer te worden? Sven Pichal bundelt alle concrete tips in een handige video.

Racisme is niet alleen een strafbaar feit. Het is ook een dagelijkse realiteit voor Vlamingen van kleur. Dat gaat van micro-agressie tot onweerlegbare vormen van strafbaar racisme. In programm’s als FC United, Kinderen van de migratie, Leven in kleur  of Canvas door ogen van kwam het thema ruim aan bod. 

Over maatschappelijke onderwerpen bestaan er uiteenlopende – en vaak straffe – meningen. Soms lijken er maar twee kampen te bestaan: je bent voor óf tegen. Met de tiende EDUbox wil de VRT je leren discussiëren, meningsverschillen verwoorden en omgaan met wij-zij-denken. Een samenwerking van VRT NWS met het Hannah Arendt Instituut, Mediawijs, vzw Tumult en het Vlaams Vredesinstituut.

Dat mentaal welzijn een onderwerp van 2021 is, is wel duidelijk. In de zomer van 2021 werd de mentale gezondheid van topsporters plots wereldnieuws. Naomi Osaka gaf verstek voor Roland Garros, Simone Biles trok zich terug op de Olympische Spelen en Nafi Thiam barstte in tranen uit na haar gouden medaille. Ze spraken zich openlijk uit: de druk op topsporters is enorm, de verwachtingen zijn hoog, de doelstellingen soms onrealistisch.

In de driedelige documentaire De prijs van de winnaar getuigen Vlaamse topsporters uit diverse disciplines over de keerzijde van hun leven als atleet. Centraal in de reeks staat het mentale welzijn van de sporters.

Nog het hele jaar beschikbaar op VRT NU.